Throwback, wat reizen en m'n vipassana

(Dit eerste gedeelte gaat alweer ver terug. Ik schreef het na mijn eerste week in Myanmar. Dit was nog voordat ik les ging geven bij het tharbawa centre)

Een paar weken verder
De resterende dagen in Thailand (vooral in chiang mai en pai) waren een groot toeristenfeest waarin ik veel leuke mensen heb leren kennen. Toch kan ik me er even niet toe zetten om daar uitgebreid over te vertellen omdat ik inmiddels al een tijd in Myanmar zit en zo overweldigd ben door dit land en de mensen, dat deze eerdere dagen in Thailand even heel ver weg lijken.
Myanmar is met niets dat ik eerder heb gezien of meegemaakt vergelijkbaar. Sinds dat ik de friendship bridge tussen Mae Sod (Thailand) naar Myawaddi (Myanmar) ben overgelopen lijkt het alsof ik me in een andere tijd op een andere wereld bevind. De plekken waar ik tot nu toe ben geweest en de mensen die ik heb ontmoet zijn nog helemaal niet ingericht op toerisme en nog zo puur. Er wordt continu naar me gelachen, gewezen en af en toe roepen een paar jongens ‘lufyou!’, maar alles op een hele zachte verlegen manier. Ik ben hier voor mn gevoel veel meer een persoon dan een lopende geldbron. De mensen zijn oprecht nieuwsgierig en zoeken echt contact.

Ik heb nu al zoveel meegemaakt dat ik echt niet weet waar ik zou moeten beginnen om over deze bijzondere mensen en plekken te vertellen. Daarom schrijf ik maar even wat over de willekeurige gebeurtenis van hoe mijn portemonnee gestolen werd. Dit gebeurde in Mawlamyine, en maakte dat ik direct in mijn eerste dagen meteen werd ondergedompeld in de Myanmar’s cultuur.

-'waarom ik iedereen aanraad zich te laten bestelen in Myanmar'-

DAG 1, de dag dat ik bestolen werd
Ik begin nog voor het begin, want dat was ook al geweldig.
Tot nu toe heb ik de leukste ontmoetingen gehad als ik ergens verdwaald was, en dat was nu ook het geval. Ik was ergens een achteraf gelegen Pagoda ingegaan net buiten het centrum van Mawlamyine (Moulmein) waarin rijen met Boeddha’s in verschillende houdingen stonden. Toen ik aan een man die bij de ingang stond/sliep, vroeg welke weg ik terug naar het centrum moest nemen, verdween hij al snel naar achter een deur in de Pagoda om zijn broer wakker te make aangezien deze Engels sprak. Nadat die de weg terug had gewezen raakte ik al gauw in een uitgebreid die eerst ging over de pagoda (waar hij en zijn broer eigenaar van waren) maar al gauw overliep naar dingen zoals zijn jeugd, familie en stukgelopen huwelijk. Hij wilde graag weten wat het doel was van mijn reis naar Myanmar en waarom ik van plan was een tijd te gaan vrijwilligen in een klooster/meditatie centrum in Yangon. Ik vond het eigenlijk moeilijk om hier een antwoord op te geven. Vooral omdat hij ‘Experiencing a pure and different culture’ niet het uiteindelijke doel kon zijn volgens hem. Hij besloot daarom uiteindelijk dat het waarschijnlijk was omdat ik ‘peace of mind’ wilde vinden. En dat meditatie me daar heel erg bij zou gaan helpen, aangezien hij daardoor nu in de gelukkigste/vredigste periode van zijn leven was gekomen. Nadat ik vertelde dat ik dat ik best wel wat over wilde leren veranderde het gesprek al gauw in mijn eerste meditatie les.

Nadat ineens al wat uren verstreken waren, zijn we samen naar een straattentje gelopen waar ik getrakteerd werd op mijn eerste mierzoete sugarcane juice. Ik vertelde dat ik die avond met de nachttrein naar Yangon wilde en hij stond erop dat hij me naar het station zou wegbrengen. Zodoende ging ik, nadat ik mijn backpack had opgehaald, weer even bij hem langs. Hij stond me al op te wachten bij de ingang. We hadden nog 1,5 uur, dus heeft hij me nog een “rondleiding” door zijn huis gegeven. Het was een semi openlucht schuurtje dat aan de Pagode vast zat, waar niet meer instond dan een stretcher, een potje boven een gedoofd kampvuur, een fles rum en een foto van hem met zijn kleinkind. Hij had ook geregeld dat er een heerlijk noodlegerecht voor me klaarstond in een indiaas straattentje, en regelde onderweg dat een vriend van hem ons op zijn motorbike naar het railway station bracht. Niet veel later zaten mijn backpack, de chauffeur, mr. Moe Moe Thet (die me perse wilde uitzwaaien)en ik (in die volgorde) op een brommertje naar het treinstation. Daar aangekomen haastte we ons naar de ticketcounter. In de rij voor de tickets viel de elektriciteit uit in het station en tegen de tijd dat ik mijn ticket wilde kopen was mijn portemonnee weg…

Mr. Moe Moe Tet, zond zijn motortaxi vriend meteen terug naar het indiase straattentje, om te kijken of ik hem daar had laten liggen, en kocht voordat ik het wist ook nog eens mijn treinticket voor me. Ik was zo nog overweldigd door alle vriendelijkheid en gulheid om me heen dat het allemaal nog niet echt tot me doordrong. Pas toen de motortaxichauffeur terug kwam zonder mijn portomonee, realiseerde ik me dat het misschien niet goed idee was om zonder geld naar de grote stad Yangon te vertrekken. Zodoende werd ik terug bij mijn hostel (een prachtig oud engels-koloniaal lichtblauw gebouw dat uitkijkt op de rivier) afgezet en nam afscheid van mr, Moe Moe Thet (waar ik al een paar keer aan had moeten beloven dat ik zijn dochter zou opzoeken in Yangon, waarvan hij me al twee keer het adres op een briefje had geschreven). Hier werd ik met alle medeleven opgevangen, want de eigenaar van dit hostel, mr. Ivan genaamd (een man van begin 70, opgegroeid in dit hostel dat hij al 30 jaar runt) zei meteen dat ik ao lang mocht blijven als ik wilde, en stopte me ook nog allerlei geldbiljetten en gratis drankjes toe.

DAG 2 Aangifte doen bij politie in Myanmar.
De volgende ochtend liep ik op mijn gemak naar het dichtbij-zijnde politiestation om aangifte te doen. Ik dacht heel naïef dat dit heel makkelijk zou zijn, omdat ik alleen een officieel statement nodig had van de politie dat bewees dat mijn portemonnee gestolen was voor de verzekering. Dit was natuurlijk een grote misvatting .
Het kantoor zag eruit als een soort automonteur-schuur en de politieagenten die er waren, speelde er een paar een spelletje en een paar waren sliepen op wat grondmatjes. Het begon ermee dat niemand een woord Engels kon (dat doet bijna niemand hier, maar had er niet overna gedacht). Eerst werd me de hele tijd de deur van de toilet gewezen, omdat ze dachten dat ik naar de wc moest, en het blijkbaar totaal ongebruikelijk was dat iemand echt aangifte wilde doen. Na wat handen en voeten werk, begrepen ze dat het iets serieuzers betrof en om verder achter te komen wat dat dan was, reed ik met een politieagent terug naar mijn hostel zodat mijn hosteleigenaar me een beetje uit de voeten kon helpen, aangezien deze mijn verhaal kon vertalen. Mijn hosteleigenaar, mr Ivan genaamd, ging achterop zijn personlijke motortaxidriver mee terug naar het politiestation en vertelde de agenten wat er was gebeurd. Al gauw werd ons de weg naar een ander politiestation gewezen. De agenten daar waren erg geïnteresseerd in mijn verhaal, maar nadat er wat gelachen, gekeken en gebeld waswezen ze ons (ruim een uur later) de weg naar politiestation nummer 3. Deze bevond zich bij het treinstation, en de agenten leken hier allemaal wat ruiger en ernstiger. Opnieuw vertelde mijn hosteleigenaar het verhaal. Terwijl ik een beetje stil op een stoel zat en vanuit verschillende hoeken aandachtig werd bekeken begonnen de agenten uitgebreid met elkaar te discussiëren. Een volgend uur verder, zat ik weer achterop de brommer (nog steeds van de agent van politiestation nummer 1, die mijn persoonlijke politiedriver was geworden) naar politiebureau nummer 4. Hier zaten twee lieve agenten die trots een harnas met de titel ‘taurist police’ droegen. Voor de zoveelste keer vertelde de eeuwig geduldige hosteleigenaar het verhaal. Na een lang telefoon gesprek naar politiebureau 3, vertelde dat hij blij dat we weer daarheen terug konden om mijn statement op te halen. Terug op politiebureau 3, lag er een kort officieel statement voor me klaar! Wat een overwinning! Helaas, kwam nog voordat ik deze in handen kreeg een man binnen die me gister samen met Moe Moe Tet op de brommer had zien aankomen. Hij wilde daarom eerst weten wie hij was en waar hij woonde. Aangezien het duidelijk was dat ze hem van de diefstal zouden verdenken, wilde ik hem niet in mijn aangifte betrekken en deed ik maar net alsof ik de vraag niet begreep. Daar ging m’n kans op mijn politiestatement. Mr. Ivan (de hosteleigenaar) gaf de hoop op en vertrok terug naar het hostel. Mijn politievriend van bureau nummer 1 gebaarde dat hij kans zag toch nog een statement in politiebureau nummer 2 af te dwingen dus vertrokken we toch maar weer naar bureau nummer 2. Hier was het inmiddels vol gelopen met politie-agenten die samen een voetbalwedstrijd aan het kijken waren. Toch schaarden ze zich nieuwsgierig om ons heen toen mijn politievriend/driver het verhaal voor de zoveelste keer vertelde. Er werden veel grappen gemaakt, en onder gul gelach van de andere agenten stak een agent me een paar dollar toe, maar nog steeds was er geen aanstalten tot het schrijven van een officiële verklaring. Toen kwam er een duidelijk autoritair figuur binnen die blijkbaar een ver familielid was van mijn politievriend/motordriver. Deze bleef wel serieus en ging zonder me aan te kijken nadenkend in alle rust(op de meest macho manier) tegenover mij zitten. Hij zei geen woord, maar af en toe opende hij een la van zijn bureau. Elke keer hoopte ik dat hij daar een pen uit zou halen om de verklaring te schrijven, maar het enige wat uit die la kwam waren tabaksbladen, waar hij uitgebreid op begon kauwen. Na een ruim half uur (het was inmiddels al redelijk laat in de middag) begon ik toch maar wat meer te dringen en iets van m’n zielige-meisje skills gebruik te maken. Toen ook mijn politievriend zijn laatste (vriendjespolitiekachtige) overtuigingskracht in de strijd gooide pakte de macho-agent EIN-DE-LIJK een pen en schreef in minder dan een minuut een korte verklaring.
Gelukkig liep ik samen met m’n politievriend het bureau uit. Deze gebaarde dat hij voordat hij me naar huis bracht samen met me wilde eten. Niet veel later zat ik daarom samen met zijn zus, vrouw, schoonbroer, en kinderen in zijn kleine bamboehuisje in een levendige bamboewijk aan tafel. We dronken een heerlijk lychee drankje, en aangezien niemand Engels sprak, heb ik vooral herhaaldelijk aangeven hoe lekker ik die vond. Dit leidde ertoe dat hij meteen zijn zoon opdroeg om nog 4 flesjes lychee drank te halen die hij me mee gaf. Na een fotoshoot met zijn kinderen vertrokken we terug naar het hostel. Onderweg werd er nog even een stop gemaakt bij een straattentje waar ik werd voorgesteld aan zijn vrienden (een interessante samenstelling van een blinde jongen, een oude monnik, een middelbare chinees met twee grote gouden oorbellen en een prachtig meisje die eruit zag alsof ze 14 was maar al 30 bleek te zijn). Al snel zat ik met hen aan mijn tweede lunch waarbij er meer en meer mensen nieuwsgierig aanschoven aan wie mijn politievriend met trots herhaaldelijk ons avontuur van die dag vertelde.
Tegen het vallen van de avond werd ik teruggebracht en nam afscheid van mijn politieheld.
Die avond heb ik met een leuk Nederlands meisje door de gangen van de meest prachtige verlate Moulmein Pagoda gedwaald en hebben we op de top van de Pagoda de zon zien ondergaan aan de uitgestrekte horizon van bijzonder Mawlamyine. Hierna zijn we in het donker de Pagoda weer afgedaald en wat gaan eten in een straattentje (waar ik trouwens verliefd ben geworden op de jonge ondeugende bediende die echt de mooiste oprechte glimlach had die ooit heb gezien, maar waar ik heel erg jammer genoeg geen foto van heb omdat ik die uit verlegenheid niet meer durfde te maken). ‘Savonds laat ben ik samen met een jongen uit het hostel en veel bizar geskillde locals snooker gaan spelen in een poolcafetje op de hoek. (Ik noem het nu trouwen cafétje, maar het was niet meer dan een TL verlichte schuur met een paar pooltafels en ons myanmarbier moesten we op straat kopen.)
Toen we midden in het spel zaten kwam Mr. Ivan aangerend met het bericht dat ik gauw mee moest komen omdat er politie voor mij was gekomen. Ik liep mee terug naar het hostel en inderdaad stonden daar 8 politieagenten op mij te wachten. Wat bleek; de dief die mijn portemonnee had gestolen had al mijn pasjes en bewaarde bonnetjes uit mijn portemonnee gehaald, netjes in een plastic zakje gedaan en deze gedropt bij een hotel in de buurt. Wonder boven wonder had deze lieve dief dus alleen mijn geld gestolen en de rest van mijn spullen willen “teruggegeven”.
De politie maakte de teruggave van mijn pasjes een enorm gewichtige aangelegenheid. Iedereen kwam om mij en het hoofd van de ‘taurist police’ heen staan en elk pasje werd een voor een aan me teruggegeven, waarbij er keer op keer verschillende foto’s van de overhandiging werden gemaakt. Na de laatste overhandiging begon ook nog eens iedereen te klappen. Zo eindigde mijn aangifte-avontuur met een echt applaus.

----

(Hier zou het tharbawa verslagje tussen moeten)


Na mijn tharbawa-ervaring ben ik gaan reizen met twee jongens en een meisje die ik daar had leren kennen. Via yangon zijn we eerst naar Bagan gegaan. Bagan staat bekend als de (toeristische) highlight van Myanmar. Het is een gebied ongeveer zo groot als Utrecht met meer dan 4000 verschillende tempels. We huurden twee motorbikes om ze te kunnen bekijken. Onwerkelijk, overal waar je kijkt zie je verlaten tempels. Sommige overwoekerd, sommige klein, sommige enorm en sommige half ingestort. Ookal is dit de "toeristische highlight", de toeristen die we in totaal zijn tegen gekomen waren er niet meer dan 10 en dat was dan alleen bij de meest bekende, grootste tempels.
Voor zonsondergang wilden we een bijzonder tempeltje vinden waar we op konden klimmen (sommige hebben verborgen trappen aan de binnenkant).
De paden waren vaak moeilijk begaanbaar en al snel waren we ergens in tempelwoestijn gestrand omdat 1 van de scooters het begeven had en het zand te diep werd. Gelukkig kwamen we daar in de middle of nowhere een os met ossenwagen tegen met een man die ons naar zijn hutje niet veel verderop wees. Daar werden we (natuurlijk) verwelkomd door zijn vrouw die ons meteen eten en water aanbood. Na deze stop wezen ze ons de weg naar een beter begaanbare weg. De Zon stond al laag, dus we haasten ons naar een tempel die er beklimbaar uitzag. Helaas bleek het verborgen trapje achter een gesloten hekje te zitten.. Terwijl we teleurgesteld weer naar buiten liepen, kwam daar net een jongentje (die niet ouder dan 10 kan zijn geweest) met een sleuteltje aanlopen. Of beter "het" sleuteltje, want hij opende voor ons het hekje naar de trap waardoor we nog op tijd de tempel konden beklimmen. De trap ging niet helemaal naar de top, maar de jongen wist precies op welke stenen we konden klimmen en bewoog zich als aapje hoger en hoger de tempel op. We volgden tot we niet meer verder konden (en durfden), en zagen de meest indrukwekkende zonsondergang die ik ooit gezien heb. Verlaten tempels tot aan de horizon, die goud oplichtte onder de laatste zonnestralen. Ik denk dat we daar nadat de zon onder was gegaan, nog zeker een half uur hebben nagenoten. Niet heel tactisch, want we moesten de tempel toen weer in het donker op de tast af.. Maar het was het natuurlijk meer dan waard.
De rest van de dagen Bagan deden niet onder voor deze. Naast het ontdekken en beklimmen van verborgen tempels, kaarten (gaines!) in verschillende theehuisjes, lekker eten en wandelen langs de prachtige Irrawaddy rivier ontmoetten we ook verschillende locals. Waaronder een groepje jongeren waarmee we savonds gitaar speelden, zongen, direct uit de boom geplukte mango aten, sigaren rookten en Myanmar wiskey dronken. (Voor burmezen is gitaar spelen en zingen, zo ver als uitgaan gaat; ze zingen uit volle borst zonder enige schaamte).
Ook hebben we een bijzonder stel leren kennen, dada en jojo genaamd. Ze woonden op de meest idyllische plek aan de rivier in een klein bamboehutje. Trots lieten ze deze aan ons zien. Dada legde uit dat ze hier pas sinds een jaar woonden. Eerder hadden ze nog geen geld om iets voor hunzelf te bouwen. Alleen tijdens het regenseizoen overstroomde het strand en woonden ze met haar familie in de pagoda (-ja, echt, wonen in een pagoda-) iets verder op. Ze schotelde ons natuurlijk eten (tea leaf salad;traditioneel gerecht uit Myanmar) voor en nodigde ons uit om de volgende middag echt uitgebreid voor ons te koken en daarvoor in de ochtend met ons naar de markt te gaan. Natuurlijk wilden we dit allemaal. ( Hoewel het soms moeilijk is om te dealen met hoeveel mensen willen geven terwijl ze zelf zo weinig hebben). De rest van de avond hebben we zitten piekeren over wat we terug konden geven. Uiteindelijk heeft een van de twee jongens die heel goed kan tekenen (en achtitectuur studeert aan Cambridge..) een tekening gemaakt van hun prachtige hutje.
De volgende dag hebben we de hele ochtend met dada over de Markt gestruind en de heerlijkste Birmese eten gegeten in hun hutje aan de rivier.

Na bagan zijn we met de trein via mandalay doorgereisd naar het oude koloniale stadje Pyin oo Lwin in het noord-oosten van Myanmar. De omgeving veranderde van droog en zanderige vlakte naar een vol groene bergachtige jungle. De trein stopte een paar keer zodat de conducteur het overgroeide spoor kon vrij maken.
Pyin oo lwin hebben we op gehuurde fietsen verkend. Er viel hier geen enkele andere westerse toerist te bekennen en dat was ook te merken. Overal waar ik kwam werd ik aangekeken en gefotografeerd. Het ging zelfs zover dat mensen in de rij gingen staan om samen op de foto te kunnen. Nog nooit heb ik me zo een vreemde gevoeld. Na pyin oo lwin zijn we doorgereisd naar het noordelijke dorpje Hsipaw. Fijne dagen, waar we overdag met gehuurde schakelbrommertjes de omgeving verkende via de meest onbegaanbare smalle rotspaadjes, afkoelden in onbekende watervallen en savonds met een biertje nagenieten op het dakterras van het guesthouse.

Toch nam ik een beetje inpulsief het besluit om terug te gaan naar Yangon omdat ik daar m'n vipassana (10daagse stilte meditatie) kon doen. Ik was al een tijdje aan het twijfelen of ik dat wilde. Ik had verschillende verhalen gehoord van mensen in het ThaBarWacentre die het hadden gedaan of in elk geval geprobeerd en veel vonden het een moeilijk maar verrijkende ervaring. Het leek me heel interessant maar ook echt moeilijk, want je mag 10 dagen lang niks anders dan slapen,eten (maar niet meer na 12 uur smiddags) en mediteren. Uiteindelijk had ik de knoop doorgehakt en zat ik dus ineens in de nachtbus van hsipaw terug naar yangon. Sochtends vroeg kwam ik al bij het meditation centre aan en zonder verder nog lang na te denken, checkte ik in.
Ik kreeg direct mijn yogi- outfit (bruine rok tot aan m'n enkels met een wit blousje met bruine omslag sjaal) en moest verder al mijn bezittingen inleveren behalve wat ondergoed en toiletspullen. Daarna werd ik naar het gebouw voor de internationale yogi's geleid, waar me een slaapkamertje werd toegewezen. Alles leek ineens in slowmotion te gaan. Iedereen liep en bewoog bizar langzaam. Later snapte ik pas dat dat was omdat je van elke beweging mindfull moet zijn. Het meisje dat me ingecheckt had bracht me nog een boekje over de basisregels van vipassana-meditatie, een wekker en een geprint dagschema en daamee werd ik aan m'n lot overgelaten.
Het dagschema zag er zo uit:
4.00 wake-up
4.30-5.30 sitting meditation
5.30-6.30 breakfast
6.30-7.00 cleaning
7.00-9.00 Dhamma talk
9.00-10.30 sitting/walking meditation
10.30-11.30 lunch
11.30-12.00 break
12.00-16.00 sitting/walking meditation
16.00-16.30 juice
16.30-21.30 sitting/walking meditation


Dat was wel echt even slikken.. Maar omdat ik samen met 3 andere nonnen uit Vietnam de enige buitenlander was, was er geen persoonlijke begeleiding en dus niemand die erop toekeek dat ik alle uren volgens schema in de meditatiezaal spendeerde.

Toch heb ik me de eerste dagen echt afgevraagd waarom ik mezelf dit aandeed. Er was letterlijk niks anders te doen dan slapen eten en mediteren. Ik moest me constant bewust zijn van alle bewegingen die ik maakte en alle gedachtes die kwamen en gingen en dat was vermoeiend. Je komt er wel achter dat je normaal totaal geen controle hebt over wat je lichaam en je hersenen doen. Het is veel moeilijker dan ik verwacht had om je te proberen te concentreren op één gedachte, gevoel of beweging. Na een paar seconden komt er alweer een nieuwe prikkel.

Ik mocht dus wel 2 uur per dag naar een Dhamma talk luisteren. Dat was vaak een verademing omdat ik dan niet op m'n eigen gedachtes te hoefde letten maar gewoon lekker niet mindfull luisteren naar een monnik die uitleg gaf over meditatie en boeddisme (met wat gegrap en geboer tussendoor). Ik heb echt het gevoel dat ik wat over boeddisme heb geleerd en denk dat ik het de meest nuttige religie/filosofie die ik ken.
Ik kan lang door blijven schrijven over m'n meditatie-ervaring en openbaringen tijdens deze 10 dagen, maar denk dat het dan te zweverig gaat klinken, ook omdat het moeilijk uit te leggen is en het iets is wat je ervaren moet hebben.

Na deze 10 dagen bracht een monnik me naar het busstation en voelde ik me een soort open zenuw, met al die prikkels om me heen.. Alles was mooi en veel en druk en eten smaakte 10 keer lekkerder.
Nog steeds in m'n yogi-outfit en als enige buitenlander reed ik met bus naar dawei (zuid-Myanmar).
Ik kwam vannochtend vroeg in de middle of nowhere aan, maar had het geluk dat er een lieve local me op z'n scooter naar het guesthouse wilde brengen waar m'n reisvrienden inmiddels al een paar nachten verbleven. Ik voelde me
Heel erg cultureel geïntregeerd toen ik in m'n longyi zijdelings achterop de brommer zat.
Ik ben net stiekem de kamer van m'n vrienden binnen gesneaked waar we nu met z'n vieren in een tweepersoonsbed liggen. Moet nog wel erg wennen aan deze overgang, maar denk wel dat deze ervaring m'n leven lang van nut zal zijn.